?حضرت على (عليه السلام) مى فرمايند:
? «أَزْرى بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ، وَرَضِىَ بِالذُّلِّ مَنْ كَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ، وَهانَتْ عَلَيْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَيْها لِسانَهُ»

«هر كس طمع در درون داشته باشد خود را حقير كرده
كسى كه ناراحتى هايش را فاش كند به ذلت خويش راضى شده
كسى كه زبانش را بر خود امير كند شخصيت خود را پايمال كرده است».

قيمت و ارزش هر انسانى را خودش تعيين مى كند نه جامعه. جامعه همان قيمتى كه انسان روى خود مى‌گذارد تعيين مى كند، لذا انسان نبايد خود را ارزان عرضه كند.

➖➖

1️⃣ عامل تحقير انسان

«أزرى» يعنى عيب نهادن، تحقير كردن و پست شمردن. كسى كه در باطنش طمع داشته باشد خودش را تحقير كرده است. طمع حقارت مى آورد، شخصى كه طمع دارد در مقابل ثروتمندان و اغنياء خضوع مى كند و خودش را كوچك مى كند و در انظار مردم تحقير مى شود؛ در نتيجه جامعه هم بر اساس قيمت گذارى خود او برايش ارزش قائل مى شود.

? امام باقر (عليه السلام) مى فرمايند:
مردى نزد رسول خدا (صل الله عليه وآله وسلم) آمد و گفت: اى پيامبر خدا چيزى به من تعليم كن. پيامبر (صل الله عليه وآله وسلم) فرمود: از آنچه در دست مردم است نااميد باش كه بى نيازى آماده همين است. گفت: اى پيامبر خدا بيشتر برايم بگو: فرمود: از طمع پرهيز كن كه نيازمندى آماده همين است».

? امام على (عليه السلام) فرموده اند: «ثَمَرَةُ الطَّمَعِ الشِّقاءُ; نتيجه طمع بدبختى است».

? امام هادى (عليه السلام) مى فرمايند: «اَلطَّمَعُ سَجِيَّةٌ سَيِّئَةٌ; طمع، خصلتى زشت است».

? امام كاظم (عليه السلام) به هشام فرمود: «از طمع بپرهيز و به آنچه مردم دارند، چشم داشتى نداشته باش، چشم داشت به مخلوق را در خود بميران زيرا طمع، كليد هر خوارى است و عقل را مى دزدد و انسانيّت را مى دَرَد و آبرو را مى آلايد و دانش را از بين مى برد».

2️⃣ عامل ذلالت انسان
فرمود كسى كه دردش را براى همه مى گويد و داد مى زند خودش را ذليل مى كند. انسان با شخصيت مسائلش را حفظ مى كند و دردهايش را براى ديگران بيان نمى كند.

? على (عليه السلام) مى فرمايد: «رَضِىَ بِالذُّلِّ مَنْ كَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ; كسى كه از گرفتارى خود پرده بردارد، به خوارى تن داده است».

3️⃣ عامل توهين انسان
فرمود اگر زبانش را امير خود كند به خود توهين كرده و خودش را ارزان فروخته است. خوشا به حال كسى كه اختيار زبانش در دست اوست كه در اين صورت مى تواند از آن بهره هاى فراوان ببرد.

? در حديثى على (عليه السلام) فرموده است: «اَللِّسانُ ميزانُ الإنسانِ; زبان، وسيله سنجش انسان است».

? و همان حضرت مى فرمايند: «چون آدمى صبح كند، همه اندام ها در برابر زبان كرنش كرده و مى گويند: تقواى الهى را درباره ما رعايت كن، زيرا ما به تو بستگى داريم، اگر راست باشى، راست هستيم و اگر كج شوى، ما نيز كج مى شويم».

? امام على (ع) فرمود: ايمان هيچ بنده اى درست نشود، تا آنكه دلش درست شود و دلش درست نشود، تا آن گاه كه زبانش درست شود. بنابراين هر كس از شما كه مى تواند با دستى نيالوده به خون و اموال مسلمانان و زبانى سالم از ريختن آبرو و حيثيت ايشان خداوند را ديدار نمايد، بايد چنين كند».

? رسول خدا (صلى الله عليه وآله)فرموده اند: «سَلامَةُ الإنسانِ فى حِفْظِ اللِّسانِ; سلامت انسان، در نگهدارى زبان است».

? و از على (عليه السلام) روايت شده است كه: «مَنْ حَفِظَ لِسانَهُ سَتَرَ اللهُ عَوْرَتَهُ; هر كه زبانش را نگهدارد، خداوند عيبش را بپوشاند».

? و همان حضرت فرموده است: «اَللِّسانُ سَبُعٌ، إنْ خُلِّىَ عَنْهُ عَقَرَ; زبان، درنده است اگر رها شود، گاز مى گيرد».