شاید سالها قبل که جامعه حاکمیت دینی نداشت به طور طبیعی خانواده های متدین و معتقد برای تبیین معارف دینی و انتقال آنها به نسل بعد از سازکارهای سنتی بهره می بردند و در عین حال عوامل مختلفی مانند رسانه های جدید و فضای مجازی یا عملکرد غلط برخی مدعیان دینداری هم فرصتی برای سیاه نمایی و تخریب فراهم نمی کرد.
اکنون با وجود صداهای متنوع و متفاوت از یک سو و رفتارهای منفی و نادرست برخی مدعیان تصویری مغشوش و آشفته و گاه حتى معکوس از بنیان های دینی و عقیدتی از سوی دیگر، حقیقت و اساس باورهای دینی چنان که باید و شاید برای بسیاری از مخاطبان گسترده و متنوع روشن نیست.
دردمندانه باید اعتراف کنیم که گاهی حتى بدتر از این، برخی مسایل حاشیه ای و کم اهمیت که در بهترین حالت مسایل ظاهری و سلیقه ای دینداران هستند در چنین فضایی به عنوان اصول و مبادی به شمار می آیند.
آیا دریغ و درد ندارد که یک جوان مسلمان با افتخار پیروی از خاندان پیامبر پس از سالها نداند مبنای دین داری و اعتقاد او چیست؟
گرچه در نخستین نگاه معمولا از احکام شرعی و مسایل مناسکی به عنوان تعریف دین یاد می شود یا در نگاهی دقیق تر اصول و فروع دین مطرح می گردد، اما حقیقت آن است که -در فهمی عمیق تر- سه رکن اساسی باورها و معارف دینی پیروان اهل بیت” عقلانیت، عدالت و معنویت” است.
بدین ترتیب “قرآن ، نهج البلاغه -أخ القرآن- و صحیفه سجادیه -أخت القرآن- ریشه های اساسی و سرچشمه های ناب معرفت و هدایت در شناخت بنیادین اسلام خواهند بود نه برخی سخن ها و حرف ها که به عنوان دینداری عرضه می شود.
آیا به راستی آن قدر که در طول این سالها خواب و خرافات تعریف کردیم به این کتابها پرداخته ایم؟
امسال هزار و چهارصدمین سال صدور عهد مالک اشتر بود، برای تبیین و معرفی این سند افتخارآمیز به جهان و انسان چه کردیم؟
گرچه فقه و اصول اساس نظام درسی حوزه های علمیه را تشکیل می دهند اما در واقع علوم اسلامی همه زمینه و بهانه فهم صحیح تر و تبیین دقیق تر همان سه اصل اساسی هستند.
و البته القای صحیح و درست آن مبانی آسان نیست و پذیرش اسلام معقول و نظام مند و مستحکم چنان که به نظر می رسد ساده نخواهد بود.
به راستی اگر بزرگانی چون شیخ مفید و شیخ طوسی امروز بودند شاید برخی مدعیان حتى تحمل اسمشان را نداشتند! کافی است فقط نگاهی به ارشاد مفید و امالی طوسی بیاندازید تا ببینید در این چند صد سال از اصالت فکر و معرفت شیعی چه قدر فاصله گرفته ایم و چه اندازه گرفتار سلیقه ها و علاقه های خویش شده ایم!
(یادداشت روزنامه خراسان)