نفس در مقام ذات مجرد است و در مقام فعل، مجرد نیست این حرف مهمی است. نفس در مقام ذات مجرد است و در مقام فعل، متعلق و وابسته است.
گاهی نفس انسان که مجرد است، ممکن است بعد از انجام یک عمل به یک صورت نفسانی شهوانی یا دنیوی، متصور بشود و منجمد بشود. چون گرفتار بدن است و بدن ذات دارد و اقتضائاتی دارد. ذهن آدمی گاهی اوقات به یک صورت ذهنی منجمد می شود. یک صورت می پذیرد ولی چون اقتضائات نفسانی دارد یا منافع دارد یا هر چیز دیگر، یا اصلا نمی خواهد به عالم روح برود، در این صورت منجمد می شود. یک تعبیرش این است که منجمد می شود و تعبیر دیگر تو گویی که در فکر بسته می شود یعنی درِ ذهنش را می بندد.

آدمهای منجمد، در ذهن خود را می بندند. قفل می کنند. اصلا این تعبیر را من نمی کنم، این تعبیر قرآن کریم است ، تعبیر روایات است {أم علی قلوبٍ أقفالها} – سوره محمد (ص) آیه 24 – قفل بر قلب یعنی چی؟ قلب قفل می شود یعنی چی؟ منظور این قلب پزشکی که نیست، اگر این قلب بسته بشه و قفل بشود که آدم می میرد، قفل قلب، یعنی قفل ذهن؛ ذهن، ظهور قلب است.