? آیا “یا هو” از نظر قواعد ادبی صحیح است؟

? شاید بپرسید طبق قواعد علم نحو، حرف ندا بر سر ضمیر وارد نمی شود، پس چطور در برخی روایات تعبیر “یا هو” وجود دارد؟
این شبهه را علامه حسن زاده آملی اینچنین پاسخ داده اند:

? «در این حدیث شریف و نظائر آن کلمه مبارکه هو منادی شده است و حرف یای ندا بر سرش در آمده است و حال اینکه ضمیر، منادی نمی شود، علامه بهائی، در صمدیه در شرایط منادی گوید: «و یشترط کونه مظهراً» و شارح آن علامه سیدعلیخان در شرح کبیر صمدیه پس از عبارت مذکور گوید:
فلا یجوز نداء المضمر مطلقاً لا یقال یا انا و لا یا ایای و لا یا هو و لا یا ایاه اجماعاً.
تا اینکه گوید: و قال شعبان فی الفیته:

? و لا تقل عند النداء یا هو
? و لیس فی النحاة من رواه

? پس در حدیث مذکور “یا هو” حرف ندا بر سر ضمیر در نیامده است، بلکه هو اسمی از اسماء الله است که مسمی آن هویت مطلقه و ذات اقدس است (یعنی در این روایات هو ضمیر نیست بلکه اسم است)، چه اینکه جمله شریف “یا هو یا من لاهو الا هو” سخن کسی است (امام علی علیه السلام) که خود پدر نحو و صرف است.

? منبع: هزار و یک کلمه، ج2، ص 184، علامه حسن زاده آملی.